CALCULATED CHANCE bekijk deze pagina in het ENG/FR/NL

2019 - 25.04/29.06

​

‘Proces kunst is kans, iets wat onvoorzien en onbepaald is.’

Robert Morris

​

Er zijn veel manieren om ‘kans’ te benaderen, zij het op filosofisch, wiskundig of artistiek vlak. Eén ding hebben ze allemaal gemeen, en dat is een bepaalde mate van onvoorspelbaarheid en onzekerheid. Dit brengt de dimensie van probabiliteit in zijn definitie en incorporeert een potentieel: een ongedefinieerd, ongekend (en onbemind) toeval dat iets staat te gebeuren dat van tevoren nog niet bekend was.

​

Beginnend grotendeels met de DADA-beweging in de late jaren 1910, hebben kunstenaars elementen van ‘kans’ verwerkt in de creatie en presentatie van hun werk. Deze ontwikkeling was vermoedelijk ingegeven door een verlies van vertrouwen in de geordende westerse beschaving in de nasleep van de Eerste Wereldoorlog enerzijds, en de ontwikkeling van relativistische principes binnen de kwantumfysica en filosofie anderzijds. Jean Arp maakte collages door willekeurige vormen te laten vallen, terwijl Marcel Duchamp het motief gevormd door het vallen van koorden vastlegde; beide namen afstand van bewuste beslissingen in het creatieproces.

​

‘Ik heb de regels bepaald, maar laat de kans de intentie overschrijden.’

John Cage

​

Sindsdien zijn toevallige operaties een terugkerende techniek, strategie en reflectie in moderne en hedendaagse kunst geworden: van automatisch schrijven in abstracte kunst tot performatieve en procesgeoriënteerde regels in FLUXUS of conditionele uitspraken in conceptuele kunst. Stochastische principes deden hun intrede in de vroege computerkunst. Heel wat hedendaagse kunstenaars gebruik van ‘kans’ zonder de controle te verliezen, het proberen te beheersen, te sturen of zelfs een kans te geven. Het is precies dit samenspel tussen controle en het ongecontroleerde, het geplande en het ongeplande dat de tentoonstelling verkent.

​

De tentoonstelling onderzoekt hoe kunstenaars controle loslaten en kans toelaten, door het onderzoeken van probabiliteit en serendipiteit.